नाशिक जिल्हा - विशेष माहिती Ø एकूण लोकसंख्या - ६१,०७,१८७ Ø पुरुष : महिला प्रमाण ...
नाशिक जिल्हा - विशेष माहिती
Ø एकूण लोकसंख्या - ६१,०७,१८७
Ø पुरुष : महिला प्रमाण - १००० : ९३४
Ø एकूण साक्षरता - ८२ : ३१
Ø मुख्यालय - नाशिक
Ø क्षेत्रफळ : १५,५८२ चौ.कि.मी.
Ø जंगलाचे प्रमाण - ७.०१ %
Ø महसूल उपविभागची
संख्या : ९
Ø एकूण १५ तालुके : नाशिक, इगतपुरी, पेठ, दिंडोरी, निफाड,
देवळा, त्र्यंबकेश्वर, सिन्नर, येवला,
मालेगाव,
नांदगाव, चांदवड, कळवण, सुरगाणा, बागलाण ( सटाणा ).
Ø नद्या : गोदावरी, गिरणा, पांझरा, मोसम, दारणा, कादवा,
बाणगंगा, आरम, मन्याड.
Ø प्रमुख शेती उत्पादने : गहू, ज्वारी, बाजरी, द्राक्ष,
कांदा, डाळिंब, उस, भात, भुईमूग, तूर, भाजीपाला
Ø धरणे : गोदावरी नदीवर मातीचे धरण ' गंगापूर' - दारणा नदीवर 'दारणा प्रकल्प'
गिरणा नदीवर चणकापूर व
पांझण.
Ø नाशिक शहर गोदावरी नदीकाठी वसले आहे. गोदावरी नदीचा उगम याच
जिल्ह्यातील ब्रम्हगिरी
त्र्यंबकेश्वर येथे झाला आहे.
Ø देशातील बारा ज्योतिर्लिंगांपैकी त्र्यंबकेश्वर हे एक
ज्योतिर्लिंग आहे. त्र्यंबकेश्वर येथे निवृत्तीनाथांची
समाधी आहे. दर बारा वर्षांनी येथे
कुंभमेळा भरतो.
Ø नाशिक जवळ गंगापूर येथे भारतातील पहिले मातीचे धरण आहे.
Ø नाशिकच्या उत्तरेस चांदवड डोंगरांच्या रांगेत दिंडोरी
तालुक्यात सप्तश्रुंग पर्वतावर देवीचे मंदिर आहे. हे महाराष्ट्रातील साडेतीन
पीठांपैकी हे एक आहे.
Ø स्वातंत्र्यलढ्यातील क्रांतीकारांचे अग्रणी स्वातंत्र्यवीर
सावरकरांचे जन्मगावं नाशिक जिल्ह्यातील
भगूर हे होय. त्यांनी ' अभिनव भारत' हि क्रांतिकारी संघटना नाशिकलाच स्थापन
केली.
Ø नाशिक जिल्ह्यातील येवला हि १८५७ च्या स्वातंत्र्य युद्धाचे
सेनापती तात्या टोपे यांची जन्म भूमी होय
Ø १९३५ साली 'मी धर्मांतर करणार' अशी घोषणा डॉ. बाबासाहेब
आंबेडकर यांनी प्रथम केली ते हेच
येवला शहर होय. तसेच येवला येथील विनकरांनी विणलेले शालू, पैठण्या, पितांबर
संपूर्ण महाराष्ट्रात प्रशिद्ध आहेत.
Ø नाशिक येथे यशवंतराव चव्हाण मुक्त विद्यापीठ व आरोग्य विज्ञान विद्यापीठ
आहे.
Ø केंद्र शासनाची सिक्युरिटी प्रेस नाशिक येथे असून तेथे चलनी
नोटा, पोस्टाची तिकिटे, पाकिटे
व पोस्टकार्ड ई. छापली जातात.
Ø साल्हेर हे राज्यातील दुसऱ्या क्रमांकाचे उंच शिखर नाशिक
जिल्ह्यात आहे.
Ø प्रभू रामचंद्राशी निगडीत पंचवटी व श्रीराम मंदिर, पांडव
लेणी आणि दादासाहेब फाळके स्मारक
हि स्थळे नाशिकमध्ये आहेत.
Ø नाशिक जवळ ओझर येथे मिग विमानांचा कारखाना आहे. तसेच
देवळाली येथे लष्करी छावणी आहे.
Ø नाशिक जिल्ह्यात इगतपुरी येथे 'विपश्यना' या बौद्ध
ध्यानमार्गाचे देशातील प्रसिद्ध असलेले
'धम्मगिरी मठ' हे केंद्र आहे.
Ø नाशिक येथे महाराष्ट्र अभियांत्रिकी प्रशिक्षण प्रबोधिनी
आहे.(मेरी)
Ø गोदावरी व कादवा या नद्यांच्या संगमाजवळ वसलेले व 'महाराष्ट्राचे
भरतपूर' म्हणून ओळखले जाणारे नांदूर मध्यमेश्वर नाशिक जिल्ह्यात आहे.
Ø भारतात सनदशीर राजकारणाचा पाया घालणारे न्यायमूर्ती रानडे यांचा जन्म निफाड येथे झाला.
Ø नाशिक येथे डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर यांनी काळाराम मंदिर
प्रवेश सत्याग्रह २ मार्च १९३० ला केला.
Ø राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक - ३ मुंबई - आग्रा (ठाणे,नाशिक,धुळे,)
Ø राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक - ५० पुणे - नाशिक
(पुणे,संगमनेर,सिन्नर,)
Ø औष्णिकविद्युत केंद्र - एकलहरे ( नाशिक जिल्हा)
Ø हातमाग उद्योग - मालेगाव (नाशिक जिल्हा)
Ø पितांबर व पैठण्या - येवले (नाशिक )
Ø नाशिक जिल्ह्यातील शिखरे :
१. साल्हेर : उंची - १५६७ : जिल्हा - नाशिक ( महाराष्ट्रातील दुसऱ्या
क्रमांकाचे उंच शिखर)
२. सप्तशृंगी : उंची - १४१६ : जिल्हा - नाशिक ( महाराष्ट्रातील पाचव्या
क्रमांकाचे उंच शिखर)
३. त्र्यंबकेश्वर : उंची - १३०४ : नाशिक
४. तौला : उंची - १२३१ : नाशिक
Ø नाशिक जिल्ह्यातील किल्ले :
महत्त्वाचे
मंत्री व अधिकारी
Ø
राज्यपाल
मा.श्री.
रमेश बैस
Ø
विधानसभा अध्यक्ष
मा.श्री.
राहुल नार्वेकर
Ø
विधानसभा उपाध्यक्ष
मा.
श्री. नरहरी झिरवाळ
Ø
गृहमंत्री
मा.श्री.
देवेंद्र फडणवीस
Ø
महसूलमंत्री
मा.श्री.
राधाकृष्ण विखे पाटील
Ø
ग्रामविकासमंत्री
मा.श्री.
गिरीष महाजन
Ø
पालकमंत्री (नाशिक
)
मा.श्री.
दादाजी भुसे
Ø
जिल्हाधिकारी (नाशिक)
मा.श्री.
जलज शर्मा
Ø
कोणत्याही टिप्पण्या नाहीत